Во контекст на вчерашната колумна ја продолжуваме и оваа со истата тема за електричната енергија во Македонија. Еден од поконтроверзните моменти кој се случува кај нас е со таканаречената ангажирана моќност, коај изнесува 33,3% од сметката за електрична енергија и нѝ се наплаќа. Имено, ваква стапка за наплата во некои од земјите каде проверивме нема. Спред ЕВН таму ја има и се наплаќа само што не е прикажана на сметките, а од друга страна кај нас е транспарентно прикажана на сметките.
Да појасниме накратко што е тоа ангажирана моќност. Според ЕВН тоа е:
“Ангажираната моќност претставува расположив капацитет на мрежата што му овозможува на потрошувачот да користи електрична енергија во секое време и според потребите во рамки на одобрениот капацитет. На пример: кога ќе го вклучите вашиот апарат или светло во домот, вие со тоа имате можност веднаш да почнете со трошење на електрична енергија која всушност ви стои на располање во секое време во системот.
Aнгажираната моќност од 33% во сметките за електрична енергија е утврдена од Регулаторната Комисија за енергетика, во согласност со Тарифниот систем на Република Македонија. Во одредени земји, ангажираната моќност е дел од самата цена, а кај нас е транспаретно издвоена согласно со постоечката регулатива.”
( извор: https://www.evn.com.mk/mk/evnmazedonien/aktuelni_prasanja.asp)
Според некои наши сограѓани ова е како да плаќаш поголема цена на карта за превоз на патници затоа што автобусот не е полн. Можеби звучи смешно ама аналогијата постои.
Друг момент во целата приказна е каде одат тие пари од ангажирана моќност. ЕВН вели дека не одат кај неа, МЕПСО негира и не се знае кај кого одат. (https://daily.mk/cluster3/25b1d2bb5f664d075b4ab3548e028876/284153)
Впечаток е дека некој добро заработува од овие пари. Ако веќе е ова оправдана давачка тогаш каде одат парите? Кој е крајниот корисник на народните пари? Премалку одговори на премногу прашања. Друг момент во цела оваа сага е одлуката на уставниот суд за оваа ставка. Дали таа одлука значи укинување на стапката за ангажирана моќност или што пресудете сами. Ако е така зошто не се почитува тоа. Одлуката е достапна за сите на следнот линк. Повелете прочитајте и сами донесете заклучок https://www.ustavensud.mk/domino/WEBSUD.nsf/ffc0feee91d7bd9ac1256d280038c474/19ac1cf41eb53aa6c125716b0047c77f?OpenDocument
4 Comments
Darko
Тоа со ангажираната можност мислам дека е само изговор за да се плати минималната енергија која се инјектира во системот.
Во секој ЕЕС, дури и кога нема голема побарувачка, сепак се инјектира енергија која им треба на трансформаторите, затоа што и тие самите се потрошувачи – нив им треба реактивна моќност бидејќи во суштина се огромни калеми и во природа им е да превземаат реактивна снага. Ај тие можат да се компензираат со кондензаторски батерии, ама следнава работа не може да се заобиколи. Во секој ЕЕС се инјектира енергија дури и кога нема потрошувачка затоа што во него мора да има одреден минимум на енергија за да може тој ЕЕС да работи исправно и да не ги поремети другите ЕЕС од другите земји со кои е интерконектиран. Исто така, парните турбини работат најисплатливо и најоптимално ако добиваат механичка енергија во одреден опсег, на пример од 40% до кај 90%. од нивната номинална механичка моќност. Штом се разработат оптимално, не може да вртат без товар, во празен од, па затоа се приклучуваат на генератор. Овие работи доведуваат до фамозниот поим ангажирана моќност. Значи тоа според мене е минималната моќност која треба да се инјектира во некој систем за да може составните елементи од еден ЕЕС и околните ЕЕС да бидат во состојба да работат нормално, оптимално и исплатливо. Е сега, бидејќи се замешува економијата (која за мене е нус-појава), со нејзина помош се маскира вистинската причина за ангажираната моќност и наместо да се наведе вистинската причина, се вели дека ете, ангажирана моќност е моќност со која ние му овозможуваме на потрошувачот да троши енергија во секој момент кога ќе му се присака, се` додека таа енергија е во склад со капацитетот на системот. Како на ЕСМ и на МЕПСО да им е гајле за потрошувачите, уво ги здоболе, па сакаат да имаме енергија во секоја секунда од денот. Тие само сакаат да им плаќаме пари во секоја секунда од денот. Нивна среќа е тоа што од една страна минималната потребна количина енергија во еден ЕЕС мора да се инјектира, тоа е природна законитост ако сакаме да имаме функционален ЕЕС и од друга страна е наша несреќа (и пак нивна среќа) што живееме во ера во која мора се` да се плати, па и минималната инјектирана моќност пошироко позната под лажниот поим ангажирана моќност благодарение на лажните науки економија и политика. Мразам економија и политика, најголемите зла кои му се случуваат на човештвото се тие. Според мене, горните причини со минималните потребни количини енергија во еден ЕЕС се основните причини за воведување на поимот ангажирана моќност, а економијата само ги замачкува со оправданаие дека МЕПСО и ЕСМ сакале да имаме ние, потрошувачите, електрична енергија во секоја секунда од денот.
mitko
Posle citanjeto na odlukata od ustaven sud proizleguva deka ovie sredstva odat za platite na ustavnite sudii i za napravenite trosoci od nivnoto rabotenje.
Filip
Darko sekoja cest za napisanoto, posebno za delot kade velis deka ekonomijata i politikata se najgolemo zlo. Se slozuvam so tebe 100%.
Chainsaw
Da, taka izgleda kako da e neshto netransparentno. No dodadete gi tie na KwH vo skapa tarifa, zanchi 4.18 denari po kWh vo Makedonija +33% e 5.56 denari. Plus 18% DDV na tie 5.56 denari e 6.56 denari po kWh so site vklucheni troshoci. Vo eur toa se 10.6 eurocenti. Poglednete vo oficijalnite podatoci za EU i cenite po kWH vo razlichni zemji na http://www.energy.eu . Samo Bugarija ima poeftina struja od nas (vo glavno poradi nuklearkata i niskite plati). Taka da spored ova, ne bi trebalo da ima nekakov kriminal, cenite izgledaat logichni, duri i eftini vo sporedba so drugi zemji. Da da, jasno ni e deka standardot e razlichen :).