Бидејќи периодов (читај последните 3-5 години) интензивнвно се гради, сепак не е направен ниту еден чекор напред за градење на нов енергетски систем кој би го задоволил зголемениот раст на побарувачката на електрична енергија. Доколку почнеме да говориме на оваа тема, сигурно би чепнале во бизнисот на увоз на електрична енергија посебно во делот на интервентниот увоз, каде се вртат милионски провизии од бизнис вреден повеќе милијарди евра.
Доколку ги ставиме овие претпоставки на страна, она што ни останува е се поголемото побарување на електрична енергија, кое треба да се надомести по високи производствени цени. Проекти од типот Чебрен и Галиште веќе повеќе години се во лавиринтите наречени „траснпарентна постапка за избор на инвеститор“. Остануваат уште неколку решенија. Според владата едно од решенијата во овој случај е изградба на нова нуклеарна централа (за која немаме ниту кадар, ниту пари, ниту согласност) или приклучување кон Бугарската нуклеарка која се планира „Белене“ https://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=2911910483&id=10&setIzdanie=22202.
Овој проект иако неизвесен може да ја чини Македонија многу во финансиски средства, а добиената енергија (иако поефтина) пак да биде наплатена по пазарна цена. Сигурносниот проблем иако изгледа далечен, сепак останува, бидејќи самата нуклеарна централа е предвидена да се гради во северниот дел на Бугарија. Дури и да почне да се гради сега, изградбата сигурно би траела повеќе години што би значело долг период на поврат на инвестицијата.
Ако размислиме од друга страна, најголемиот процент на енергијата (во домовите, бидејќи не може да се влијае врз индустријата) се троши на затоплување, што би значело дека влијанието може да биде токму тука. Бидејќи промената на енергенсот во домовите (во отсуство на природен гас) е тешка, едниствен начин на директна промена може да биде промената на енергетската ефикасност на домовите.
Оваа промена може да подразбира повеќе мерки, но ако земеме на пример само две, како што се подобрување на изолацијата на домовите и воведување за соларни системи за топла вода може да се промени многу. Имено изолација на просечна куќа со целосна реконструкција на фасада чини околу 4-5000 евра, промена на дограма 3-5000 евра, а воведувањена систем за соларно греење на вода 1000-2500 евра. Вкупната инвестиција би била околу 11.ооо евра или 6.000 евра без замена на дограмата. Рокот на поврат на ваквите инвестиции би бил околу 10-15 години. Е сега, наместо Владата да глуми Лотарија да извлекува 300 среќни добитници на субвенции за сончеви системи за топла вода, редно е тие субвенции да ги понуди на сите заинтересирани. Исто така добар начин за стимулација би бил некој кредит од типот “купи куќа, купи стан“ наменет за енергетска ефикасност на домовите, со што (со оглед на периодот на отплата) потребно е субвенционирање на каматата на овој кредит. На овој начин Владата, наместо инвестиции фрлени во несигурна енергија како што е нуклеарната, би направила стабилна инвестициија во своите граѓани и би ја зголемила енергетската стабилност.
Подолу е даден инфографик за споредбеност на изградба на една нуклеарна централа и соодветно подобрување на енергетската ефикасност на домовите превземен од https://www.energysavvy.com/blog/2011/07/13/ticking-atomic-clock-nuclear-power-vs-efficient-homes/.
4 Comments
Нено Богдан
Инфографиката е за жал, малку залажувачка.
Оти, целта на градбата на енергетски објекти не е да се ствараат работни места, туку да се произведува енергија. Или да се штеди таа (што де факто е исто како да се произведува, оти a penny saved is a penny earned)
Значи, споредбата би требало да биде нешто во стилот: со давање на 40 милијарди долари се добива една нуклеарна централа која за 30 години ќе создаде на пример, 300 милијарди киловат-часови струја (во цената се вградени и трошоците за одржување и за ураниумот), а со давање на 40 милјарди долари ќе се направат енергетски ефикасни 5 милиони домови, што за 30 години ќе потрошат помалку отколку што би трошеле без ефикасноста, вкупно 310 милијарди киловат-часовои струја. (или ценовен еквивалент во гас, мазут…)
Вака, инфографиката а несериозна. Со истиот принцип на резонирање, би можело да се „докаже“ дека не треба да се купуваат багери или камиони, туку лопати и вреќи, оти така повеќе работници ќе бидат потребни за копање т.е. повеќе работни места ќе се отворат:-)
Нешто на таа тема имам пишувано тука: https://blogatash.wordpress.com/2012/01/19/♦-дoбиeho-и-и3губeho/
Игор Мишевски
Почитуван Нено,
Инфографиката е превземена од друг сајт (кој е наведен во натписот). Инаку целата корелациа беше, дека наместо да се гради нуклеарна централа, треба да се штеди во енергија. Ти благодарам на коментарот
Поздрав
Нено Богдан
Ијјјј, ама си брз 🙂
Знам дека е од друг сајт, инаку да беше твоја, на македонски ќе беше.
Туку, пак стои забелешката. Навистина би требало да се направи и во Македонија таква компаративна пресметка. Во врска со да речеме, дали да дадеш 4.000 евра за да го изолираш домот, или тие исти 4.000 да ги дадеш за фотоволтаици. (струја што ќе ти даваат)
Која инвестиција побрзо ќе ти се поврати, преку некупување на струја од ЕВН, било преку нетрошење толку многу струја (изолација) или сопствено производство на значаен дел од струјата што ја трошиш (со фотоволтаици)?
Мислам дека една таква анализа, со убава графика се разбира, би ја објавиле и во некој весник (на пример Фокус, каде јас сум колумнист) каде би добила поголема експонираност темата.
Мислиш ли дека таква една анализа би можел да зготвиш?
Игор Мишевски
Нено,
Фала на забелешката, ќе пробаме да направиме компаративна анализа на повратот на инвестиција и да направиме таков инфографик (ова за соларниве системи – фотоволтаици е интересно).
Поздрав