Првиот наслов на написот требаше да биде зошто коњот не влече право, ама после анологијата со пивото мислам дека многу поблиску ни е вторава варијанта 🙂 . Зошто навистина да плаќаме за пената од пивото, која воопшто ја немаме нарачано?
Зошто да плаќаме за реактивна моќност, која ја плаќаме само заради тоа што не ни е избалансиран енергетскиот систем?
Да почнеме од почеток, што е реактивна моќност?
Реактивната моќност е моќноста на онаа електрична енергија, која служи за создавање на магнетните полиња (на пример во мотори, трансформатори) или на електричните полиња (на пример во кондензатори). При претежно магнетно поле реактивната моќност е индуктивна, додека при претежно електрично поле е капацитивна. Реактивна моќност Q (kVar) е присутна кога напонот и струја не се во фаза. Во оваа ситуација, привидната моќност S (kVA) е онаа што ја плаќаме спрема дистрибутерот на електрична енергија, иако реална потрошена енергија е активната моќност P (kW). Илустративно ова може да се постави на следниот начин:
Реактивна моќност, илустрација со два коња
Доколку при двата примера, отпорот кој го пружа товарот е ист, за придвижување на товарите, коњот кој влечи одстрана треба да примени поголема моќност за да го придвижи товарот напред. Тоа е пред се бидејќи влече под агол, и реактивната моќност насочена нормално на правецот на движење е она што непотребно се троши. Овој пример е доста сличен и со електричната енергија. Ако имате определена фаза помеѓу напонот и струјата, се создава реактивна моќност, која реално не се употребува.
За полесно изразување се користи факторот на моќност кој се дефинира како однос на вистинската (активна) моќност и привидната моќност (активна+реактивна) . Оваа дефиниција е често претставен како математички однос kW / kVA (P/S), каде што во броителот е активната (вистинската) моќност, а во именител е (активнита + реактивнита) или привидната моќност.
Е сега доаѓаме до најбитниот дел – пивото. Секогаш кога порачувам пиво, ми носат и пена, иако не ја порачав 🙂 .
Ако земеме дека пивото е активната моќност, а пената реактивната моќност и некој несмасен келнер ви тури повеќе пена од пиво, ќе ви се расипе ќефот. Така е и со електричната енергија. Ако енергетскиот систем не ви е избалансиран и трошите на реактивна моќност тогаш и сметката ќе ви е подебела.
Според правилникот на приклучување на системот за дистрибуција на електрична енергија, постројките на корисниците на мрежата кои користат голема индуктивна реактивна моќност по правило треба да имаат и уреди за компензација. Во наједноставниот случај, тие се состојат од кондензатори, кои или делуваат во целост на постројките на корисникот на мрежата (централна компензација) или се вклучуваат и исклучуваат заедно со одредена електрична опрема (поединечна компензација). Постројките со централна компензација најчесто се инсталирани во близина на приклучната точка и можат да се приспособат според актуелната потреба од реактивна моќност.
Значи на крајот од денот има решение на вашиот проблем. Направете целосно мерење и енергатска ревизија контрола, поставете компензација и веднаш вашите сметки ќе доаѓаат намалени. А, да, и за пивото има решение, наполнете ја криглата со вода пред да ја полните со пиво, навалете ја и нежно сипете и ќе добиете одлично пиво без многу пена 🙂
4 Comments
BRANISLAV LAZIC
Почитуван колега, го прочитав вашиот коментар за реактивната енергија и во основа ми се допадна како рационално и сликовито размислување на еден млад инжинер.И тоа е добро. За жал,праксата кажува нешто подруго….Првенствено што реактивната енергија не можете да ја елиминирате бидејки без неа не можат да функциониаат трансформаторите, моторите….За тоа производителот на електрична енергија мора да вложи додатна енергија како вода ,јаглен…
а тоа чини, и затоа се испоставуваат сметките за реактивна енергија кон корисниците….
Но, за пивото, можете сами да го сипате и да не си направите пена…. Согласно на ова, секој потрошувач на реактивна енергија може сам да си постави систем за компензација и да плаќа само активна енергија… За жал свеста за ова не е на големо ниво…па келнерите користат…и ставааат пена…….Поздрав Бранислав
Игор Мишевски
Почитуван Бранислав,
Благодарам на коментарот на написот, кој има за цел посебно големите потрошувачи да се запрашаат на кој начин може да заштедат на сметките за струја. Се согласувам дека во некои случаи не може да се компензира реактивната моќност, но сепак мислам дека сопствениците и менаџерите на компаниите кои користат електрична енергија треба повеќе да ги користат стручните лица да им помогнат во заштедата на енергијата. Уште еднаш ви благодарам на мислењето
Поздрав, Игор
me interesira
Дали тие уреди за конпензација делуваат и кај клима уреди. Во Грција се продавале за 20-30 евра такви уреди за домакинства ама не знам дали кај клима уредите се произведува реактивна моќ.
поздрав
Игор
Одличен сликовит напис, реактивната енергија е навистина непотребно фрлање пари (бидејќи нели енергијата е пари).
Само да дополнам дека реактивна енергија се троши кај поголеми потрошувачи (големи и мали производствени погони, трговски центри, болници, итн.), меѓутоа скоро никогаш не се јавува во домаќинствата.
Тоа лесно можете да го проверите од вашите сметки за електрична енергија – има ставка реактивна енергија.
Како дополнување на прашањето на последниот читател – пред се проверете дали имате потрошувачка на реактивна енергија, а потоа „фрлајте“ 20-30 евра за уреди за компензација, а клима уредите трошат минимално количество на реактивна енергија и најчесто содржат во себе уреди за компензација.
Игоре една исправка за тебе:
Според законот за енергетика и правилникот кој што допрва треба да биде донесен официјалниот термин е „Енергетска контрола“, а не енергeтска ревизија.
Поздрав